Bệnh cháy lá sầu riêng là một trong những vấn đề phổ biến khiến nhiều nhà vườn đau đầu, đặc biệt trong mùa khô và giai đoạn cây ra đọt non. Hiện tượng lá khô mép, cháy sém, rụng sớm không chỉ làm giảm năng suất mà còn ảnh hưởng đến cây trồng. Hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu và biện pháp xử lý đúng kỹ thuật giúp vườn sầu riêng phục hồi và phát triển bền vững. Cùng Antinnong tìm hiểu chi tiết để chủ động phòng trị bệnh hiệu quả, bảo vệ năng suất và tuổi thọ vườn cây nhé!
Bệnh cháy lá sầu riêng là gì?
Bệnh cháy lá sầu riêng là hiện tượng phần mép hoặc đầu lá bị khô, cháy sém, sau đó lan dần vào giữa phiến lá. Ở giai đoạn đầu, lá chỉ bị cháy nhẹ, nhưng nếu không can thiệp sớm, bệnh có thể khiến cả tán lá khô quăn, rụng hàng loạt, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của cây.
Tình trạng này thường xuất hiện vào mùa khô nắng gắt hoặc sau những cơn mưa nắng xen kẽ, khi cây bị mất cân bằng nước hoặc bị nấm bệnh tấn công. Không chỉ làm giảm khả năng quang hợp, bệnh còn là cửa ngõ cho nhiều loại nấm khác xâm nhập như nấm thối rễ, thối thân hoặc xì mủ.
Bệnh cháy lá sầu riêng là gì và vì sao cần xử lý sớm
Nguyên nhân gây bệnh cháy lá sầu riêng
Nguyên nhân sinh học (do nấm và vi khuẩn)
Nấm Phytophthora và nấm Colletotrichum là hai tác nhân chính gây ra cháy mép lá và khô đọt non.
Chúng phát triển mạnh khi vườn có độ ẩm cao, tán cây rậm, không thông thoáng.
Ngoài ra, một số vi khuẩn đất và lá còn có thể tấn công mô non, làm xuất hiện các vết cháy rìa lá.
Nguyên nhân sinh lý – môi trường
Thời tiết nắng nóng kéo dài: Ánh nắng mạnh làm tăng thoát hơi nước, khiến lá bị khô mép và cháy chóp.
Thiếu nước hoặc tưới không đều: Khi đất khô quá mức, rễ không hút được dinh dưỡng, lá cháy từ chóp xuống gân.
Bón phân không cân đối: Lạm dụng phân đạm, thiếu canxi, magie, kẽm khiến lá mỏng, yếu, dễ bị cháy.
Phun phân bón lá quá liều: Khi nồng độ phân cao, muối tích tụ trên lá gây cháy sinh lý.
Đất chua hoặc nhiễm phèn: pH thấp làm rễ bị tổn thương, cây giảm hấp thu vi lượng, lá vàng cháy dọc mép.
Những yếu tố khiến sầu riêng bị cháy lá và suy yếu tán
Dấu hiệu nhận biết bệnh cháy lá sầu riêng
Bệnh cháy lá sầu riêng thường có biểu hiện rõ rệt ngay từ giai đoạn đầu nếu quan sát kỹ. Dưới đây là những dấu hiệu điển hình giúp nhà vườn dễ dàng nhận biết và phân biệt sớm
Mép lá bắt đầu chuyển vàng nhạt, sau đó khô dần và quăn lại.
Lá non bị co cong, xoăn mép, dễ rụng sớm khi trời nắng.
Lá trưởng thành xuất hiện vết cháy nâu ở rìa, phần giữa vẫn xanh.
Sau vài ngày, vết cháy lan rộng, lá trở nên giòn, biến dạng và rụng.
Đọt non bị khô cháy, chóp đen, đôi khi chết toàn bộ chồi ngọn.
Cây bệnh nặng có tán lá thưa, rụng nhiều, sinh trưởng chậm, giảm khả năng ra hoa – đậu trái.
Bề mặt lá có thể xuất hiện đốm ướt, sũng nước, sau đó khô lại và chuyển màu nâu sáng viền sậm.
Trên lá bệnh đôi khi thấy sợi nấm mịn hoặc hạch nấm nhỏ màu nâu, làm các lá dính chùm lại.
Khi bệnh lan xuống thân non, phần ngọn chuyển trắng xám, khô giòn và chết dần.
Nếu cháy lá kèm hiện tượng nứt thân, chảy nhựa hoặc thối cổ rễ, cây có khả năng cao bị nhiễm nấm Phytophthora.
Cách nhận biết cháy lá trên sầu riêng qua lá và cành
Tác hại của bệnh cháy lá sầu riêng
Nếu không xử lý kịp thời, bệnh cháy lá sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng vườn sầu riêng:
Giảm khả năng quang hợp: Lá khô rụng nhiều khiến cây hấp thu năng lượng kém, chậm lớn.
Hạn chế ra hoa và đậu trái: Cây yếu không đủ dinh dưỡng để nuôi hoa và quả non.
Tăng nguy cơ nhiễm bệnh thứ cấp: Vết cháy trên lá là “cửa ngõ” để nấm Phytophthora xâm nhập, gây xì mủ và thối thân.
Giảm tuổi thọ cây: Bệnh kéo dài khiến cây suy yếu, chết cành, thậm chí chết toàn bộ trong 1–2 mùa vụ.
Kinh nghiệm từ nhiều nhà vườn cho thấy: nếu phát hiện sớm và xử lý kịp, cây có thể hồi phục hoàn toàn sau 2–3 tuần.
Hậu quả nghiêm trọng khi cháy lá kéo dài trên cây sầu riêng
Cách trị bệnh cháy lá sầu riêng đúng kỹ thuật
Muốn trị dứt điểm bệnh cháy lá sầu riêng, cần kết hợp 3 nhóm giải pháp tổng hợp: canh tác hợp lý, ứng dụng sinh học và hóa học đúng kỹ thuật.
Biện pháp canh tác
Giữ ẩm ổn định: Tưới đủ ẩm, tránh tưới vào giữa trưa nắng. Trong mùa khô, nên phủ gốc bằng rơm hoặc cỏ khô để giữ ẩm cho đất.
Tỉa cành tạo tán: Giúp ánh sáng phân bố đều, giảm ẩm độ trong tán lá, hạn chế nấm phát triển.
Cải tạo đất: Thường xuyên bổ sung phân hữu cơ hoai mục và Trichoderma để tăng độ tơi xốp, giúp rễ khỏe.
Bón phân cân đối: Giảm lượng đạm, tăng kali, canxi và magie giúp lá dày, bền và xanh bóng hơn.
Rải vôi và xử lý đất định kỳ: Mỗi năm 2 lần vào đầu và cuối mùa mưa để khử phèn, hạn chế nấm phát triển.
Vệ sinh vườn thường xuyên: Thu gom lá, cành bệnh mang đi tiêu hủy, tránh để mục dưới gốc.
Cây sầu riêng khỏe mạnh, đất tơi xốp, ẩm độ ổn định là “lá chắn tự nhiên” chống lại hiện tượng cháy lá.
Biện pháp sinh học
Phun chế phẩm vi sinh chứa Trichoderma, Bacillus subtilis: Giúp ức chế nấm bệnh, phục hồi mô lá và tăng đề kháng tự nhiên.
Dùng phân bón lá hữu cơ sinh học: Có thành phần rong biển, humic, amino acid giúp cây phục hồi nhanh, tái tạo diệp lục.
Sử dụng nano đồng hoặc đồng oxychloride liều thấp: Có tác dụng diệt khuẩn, ngừa nấm, khô vết cháy nhanh mà không làm tổn thương lá.
Phun định kỳ 10–15 ngày/lần trong mùa khô hoặc khi phát hiện vết bệnh đầu tiên.
Biện pháp hóa học (khi bệnh nặng)
Khi cây đã bị cháy lá lan rộng hoặc xuất hiện nấm trên đọt:
Phun thuốc đặc trị nấm lá:
Hoạt chất khuyến nghị: Mancozeb, Propineb, Difenoconazole, Azoxystrobin, Chlorothalonil.
Pha theo tỷ lệ khuyến cáo (2–3 g/lít nước), phun đều cả hai mặt lá, 2 lần cách nhau 7–10 ngày.
Phun phối hợp: Có thể kết hợp với thuốc gốc đồng để diệt khuẩn và bảo vệ vết thương.
Sau khi bệnh giảm: Phun phân bón lá chứa Canxi – Bo – Kẽm để phục hồi mô và kích thích ra lá non.
Luân phiên hoạt chất: Để tránh kháng thuốc, không nên dùng 1 loại liên tục nhiều vụ.
Không phun thuốc giữa trưa hoặc khi nắng gắt; nên luân phiên hoạt chất để tránh tình trạng kháng thuốc.
Các bước xử lý cháy lá sầu riêng an toàn và hiệu quả
Cách phòng bệnh cháy lá sầu riêng lâu dài
Phòng bệnh luôn là giải pháp bền vững và tiết kiệm nhất trong sản xuất sầu riêng. Dưới đây là những nguyên tắc quan trọng giúp phòng bệnh cháy lá sầu riêng hiệu quả, giữ cho vườn luôn xanh tốt.
Giữ độ ẩm đất ổn định quanh năm, tránh khô hạn hoặc ngập úng.
Bón phân hữu cơ hoai mục kết hợp vi sinh để cải thiện đất.
Phun phòng định kỳ bằng chế phẩm sinh học (Trichoderma, Bacillus).
Bổ sung trung vi lượng như Zn, Bo, Mg giúp lá dày, bền, chống cháy nắng.
Tạo tán thông thoáng, cắt bỏ cành sâu bệnh, tránh tán quá rậm.
Kiểm tra lá thường xuyên: Khi thấy mép lá vàng, cần xử lý ngay bằng chế phẩm sinh học hoặc phun thuốc nhẹ.
Giải pháp phòng cháy lá sầu riêng bền vững và lâu dài
An Tín Nông – Cung cấp vật tư nông nghiệp chính hãng giá sỉ
An Tín Nông là đơn vị phân phối vật tư nông nghiệp chính hãng giá sỉ, chuyên cung ứng số lượng lớn cho nhà vườn, hợp tác xã, đại lý và trang trại trên toàn quốc. Với mong muốn đồng hành cùng bà con trong canh tác bền vững, An Tín Nông mang đến danh mục sản phẩm phong phú, đáp ứng đúng nhu cầu thực tế như sau:
Đất trồng và giá thể: Cung cấp các dòng giá thể và đất trồng đạt tiêu chuẩn kỹ thuật, tối ưu hóa độ tơi xốp, giữ ẩm, thoát nước.
Phân bón các loại: Giúp cây trồng sinh trưởng mạnh, tăng năng suất và tối ưu chi phí đầu tư.
Thuốc bảo vệ thực vật: Đặc trị sâu bệnh, nấm hại, đảm bảo an toàn, hiệu quả và hạn chế kháng thuốc.
Hạt giống – vật tư: Năng suất cao, phù hợp nhiều mô hình canh tác khác nhau.
Dụng cụ, hệ thống tưới, thiết bị canh tác: Hỗ trợ nhà vườn và trang trại vận hành hiệu quả, tiết kiệm nhân công.
An Tín Nông – đồng hành cùng bà con với đầy đủ vật tư chuẩn chính hãng – giá sỉ tận tay.
Với nguồn hàng ổn định, giá sỉ tận kho, chính sách chiết khấu hấp dẫn và giao hàng nhanh trên toàn quốc, An Tín Nông cam kết mang đến giải pháp tối ưu nhất cho các mô hình sản xuất nông nghiệp từ nhỏ đến lớn.
VTNN AN TÍN NÔNG
Vật tư nông nghiệp Chính hãng – Giá sỉ Tận Tay
